Tiềm ẩn rủi ro mất thông tin cá nhân từ những “hot trend” trên mạng xã hội

Vào chiều ngày mùng 6/11 tại cuộc họp báo thường kỳ của  Bộ TT&TT ông Nguyễn Phú Lương, Phó Giám đốc Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC), Cục An toàn thông tin (ATTT) - Bộ TT&TT cho biết khi sử dụng bất kỳ ứng dụng nào trên mạng xã hội đều có nguy cơ lộ thông tin cá nhân.

Tại cuộc họp ông Nguyễn Phú Lương đã đưa ra những dẫn chứng cụ thể đó là việc người dùng sử dụng hình ảnh khuôn mặt của mình làm ảnh đại diện trên bất cứ mạng xã hội (MXH) đều có nguy cơ lộ hoặc mất thông tin cá nhân. MXH nói chung nếu không được bảo vệ đều có thể được sử dụng, tổng hợp cho các mục đích khác nhau, không loại trừ mục đích lừa đảo về sau

Cũng theo chia sẻ của ông Nguyễn Phú Lương người dùng MXH nên cần tự ý thức về việc tự bảo vệ mình trên không gian MXH và Internet. Mỗi cá nhân chỉ nên sử dụng những ứng dụng uy tín hoặc cài đặt các tuỳ chỉnh quyền riêng tư (privacy setting) có sẵn để giới hạn các bên có thể tiếp cận thông tin của mình. Đây là những việc làm đơn giản nhưng lại có ý nghĩa rất lớn trong việc bảo vệ thông tin cá nhân của bạn. 

Ngoài ra các công cụ AI và nhiều công cụ khác đều có điểm chung là nó không yêu cầu sự cam kết nào trước khi sử dụng. Chính vì vậy dù ở lứa tuổi nào, người lớn hay trẻ em đều dễ dàng có thể tiếp cận các MXH và AI này mà không có sự kiểm nghiệm nội dung nên rủi ro của AI tác động tới trẻ em là rất lớn.

Chưa kể các ứng dụng tích hợp AI như ChatGPT,...thường cung cấp cho người dùng những thông tin tổng hợp từ nhiều nguồn Internet nhưng lại chưa mang đến những thông tin chính xác và chưa chính xác. Các thông tin này không có sự chọn lọc, kiểm nghiệm hay phân loại theo từng lứa tuổi. Do đó MXH hay ứng dụng AI sẽ rất dễ hiển thị những thông tin sai lệch hoặc nội dung bạo lực, khoả thân mà các bậc cha mẹ không muốn con mình xem hoặc tìm hiểu...

Những mất thông tin cá nhân từ những “hot trend” trên mạng xã hội mà bất kỳ ai cũng có thể gặp phải:

- Phát tán rò rỉ, thông tin riêng tư, thông tin cá nhân của trẻ: Con bạn có thể bất cẩn chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng hoặc rất có thể là mục tiêu của các vụ xâm nhập trái phép khi sử dụng chỉnh sửa ảnh, ứng dụng trò chuyện (chatbot).

- Dễ bị dụ dỗ tham gia các thử thách nguy hiểm: Đã có rất nhiều trường hợp các bạn nữ sinh ở tuổi vị thành niên tham khảo ChatGPT về thông tin sức khỏe và kế hoạch ăn kiêng, dẫn đến những hậu quả không đáng có

- Tác động về tâm - sinh lý và hành vi của trẻ: Việc dành quá nhiều thời gian cho MXH sẽ khiến cho người dùng dễ bị trầm cảm, lo lắng bất an hoặc mất kỹ năng xã hội do ngày càng ít tương tác với người khác. Chưa kể với công nghệ AI hiện đại, việc học tập của các con sẽ phụ thuộc vào ứng dụng này từ đó làm giảm khả năng học tập, nghiên cứu và làm việc chủ động của trẻ

Để giúp trẻ an toàn trên môi trường mạng được đại diện Cục ATTT nhấn mạnh nguyên tắc “4T”: Tuân thủ - Thông minh - Thận trọng và Tử tế.

Tuân thủ: Bạn hãy tuân thủ mọi tắc, biện pháp an toàn khi sử dụng MXH.  Cục ATTT khuyến cáo ba mẹ chỉ nên cho trẻ sử dụng MXH khi con đủ 13 tuổi trở lên trong khoảng thời gian cho phép. Và khi bé sử dụng MXH để truy cập những nội dung cần có sự giám sát của người nhà

Thông minh: Khi tham gia các MHX bạn hãy cẩn thận trong việc cấp thông tin cá nhân trên môi trường mạng, quản lý mật khẩu để đảm bảo an toàn, …

Thận trọng: Nên thận trọng với bất cứ ai trên MXH và cẩn trọng khi truy cập vào các đường link lạ hay những lời mời chào hấp dẫn… để giảm thiểu các rủi ro liên quan tới lừa đảo trực tuyến

Tử tế: Hãy cư xử văn minh, lịch sự trước những thông tin không tốt, nội dung xấu, có tính xúc phạm người khác trên môi trường MXH.

Ngoài ra, đại diện Cục ATTT đề nghị bố mẹ có thể ứng dụng một số các công cụ công nghệ để có thể hỗ trợ chặn lọc các thông tin không phù hợp cho trẻ như Cyberpurify kid, safe gate family, BKAV safe kid, mobile guard for kid, safe zone…